Informator ekonomiczny
Gospodarka Tajwanu – informacje ogólne
- System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze
Jednym z priorytetów administracji w ostatnich latach było ograniczenie zależności gospodarki Tajwanu od rynku Chińskiej Republiki Ludowej. W związku z tym od 2016 r. rozwija się program Nowej Polityki Południowej mający na celu pogłębienie relacji gospodarczych i inwestycyjnych z 18 krajami Azji Południowej, Południowo-Wschodniej, Australii i Oceanii. Strategia opiera się na budowaniu relacji w zakresie gospodarki, technologii, szkolnictwa i przedsięwzięć kulturalnych między Tajwanem, a państwami z tego regionu. Od W 2021 r. wartość tajwańskiego eksportu do krajów NSP przerosła wartość eksportu do Chin. Tajwan ogranicza także inwestycje bezpośrednie w Chinach, kierując je w coraz większym stopniu do krajów NSP, a także Japonii, USA, Meksyku i Europy
W 2024 r. władze Tajwanu przedstawiły koncepcję rozwoju Pięciu Zaufanych Przemysłów (półprzewodnikowego, sztucznej inteligencji, wojskowego, bezpieczeństwa i nadzoru oraz komunikacyjnego), które mają być priorytetem tajwańskiej polityki gospodarczej, kierunkując plany powstających parków technologicznych i klastrów przemysłowych i zmniejszając zależność wzrostu gospodarki Tajwanu wyłącznie od produkcji półprzewodników.
Struktura administracji gospodarczej
Za politykę gospodarczą Tajwanu odpowiedzialne jest Ministerstwo Spraw Gospodarczych (MOEA). Ciało to składa się z 12 komórek organizacyjnych, 11 podległych agencji, 4 przedsiębiorstw rządowych oraz kilkudziesięciu zagranicznych przedstawicielstw handlowych.
Za politykę finansową odpowiada Ministerstwo Finansów. W obszar jego kompetencji wchodzą zagadnienia związane ze skarbem państwa, sprawami celnymi, podatkowymi oraz zarządzaniem własnością państwa.
W obszarze polityki transportowej (transport lądowy, morski oraz lotniczy) podmiotem odpowiedzialnym jest Ministerstwo Transportu i Komunikacji (MOTC). Kompetencje resortu podzielone są na cztery główne grupy: transport, turystykę, meteorologię oraz komunikację. Dodatkowo ciało to odpowiedzialne jest za wdrażanie zasad i formułowanie przepisów prawnych związanych z transportem i komunikacją oraz nadzorowanie podległych mu jednostek organizacyjnych.
Za politykę rolną odpowiada Ministerstwo Rolnictwa (MOA). W obszar kompetencji tej instytucji wchodzą także kwestie dotyczące lasów, rybołówstwa, hodowli zwierząt oraz związane z żywnością. Organ nadzoruje funkcjonowanie jednostek lokalnych. Kwestie weterynaryjne i fitosanitarne regulujące import na Tajwan produktów pochodzenia mięsnego i roślinnego podlegają kompetencjom podległego ministerstwu urzędu weterynaryjno-fitosanitarnego: Animal and Plant Health Insepction Agency (APHIA), partnerami po polskiej stronie są Główny Inspektorat Weterynarii i Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
W obszarze polityki klimatycznej kluczową rolę odgrywa Ministerstwo Środowiska, które zajmuje się m.in. zarządzaniem odpadami, jakością wody, ochroną jakości powietrza oraz poziomem hałasu.
Największym resortem jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, które obejmuje swymi kompetencjami sprawy dotyczące ewidencji ludności (w tym obcokrajowców – Narodowa Agencja Imigracyjna), spraw terytorialnych, budownictwa, obowiązku służby wojskowej, dobrobytu, systemu administracji lokalnej, działań w sytuacjach kryzysowych oraz porządku społecznego.
Dwiema bardzo ważnymi instytucjami mającymi bezpośredni związek z rozwojem przemysłowym Tajwanu, jak i z promocją eksportu, są: Tajwańska Rada Rozwoju Handlu Zagranicznego (Taiwan External Trade Development Council – TAITRA) oraz Instytut Rozwoju Technologii Przemysłowej (Industrial Technology Research Institute – ITRI). TAITRA założona została w 1970 r. jako instytucja typu non-profit wspierającą promocję handlu. W dużym stopniu sponsorowana przez rząd, instytucje przemysłowe oraz kilka komercyjnych organizacji, wspiera tajwańskich producentów w osiąganiu konkurencyjności na rynkach międzynarodowych i w ich ekspansji eksportowej. ITRI, początkowo będący w strukturach administracji publicznej, jest organizacją non-profit podległą Ministerstwu Spraw Gospodarczych, zajmującą się prowadzeniem badań i rozwojem technologii komercyjnych, celem zapewnienia rozwoju sektora prywatnego i wspierania innowacji (zwłaszcza w sektorze teleinformatycznym i nowych technologii). Od 1973 r. instytut ten rozwijał niemal każdą z technologii opracowanych w Hsinchu Science Park – tajwańskiej „dolinie krzemowej” – i jest w dużej mierze odpowiedzialny za tzw. tajwański cud gospodarczy oraz przypisanie Tajwanu do grupy tzw. czterech azjatyckich tygrysów. Celem tej instytucji jest utrzymywanie statusu Tajwanu jako pioniera nowoczesnych technologii oraz generowanie jego przewagi konkurencyjnej nad pozostałymi gospodarkami świata.
Sądownictwo gospodarcze
Rozstrzyganie spraw gospodarczych odbywa się w sądach lokalnych (pierwszej instancji). Spory te rozstrzyga się w tym samym trybie co procesy cywilne, co oznacza m.in. możliwość odwoływania się do sądów wyższej instancji.
W przypadku sporów gospodarczych strony mogą odwołać się do instytucji arbitrażu. Mimo że Tajwan nie jest stroną konwencji nowojorskiej o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych, to w praktyce władze Tajwanu wykonują wyroki arbitrażu międzynarodowego. Na Tajwanie funkcjonuje Chiński Związek Arbitrażowy (www.arbitration.org.tw), który pomaga w rozstrzyganiu sporów o charakterze gospodarczym.
Ochrona własności przemysłowej i intelektualnej
W 1999 r. na Tajwanie powstało Biuro ds. Własności Intelektualnej (Intelectual Property Office), które z dużą skutecznością wdraża standardy oraz kontroluje przestrzeganie polityki ochrony własności intelektualnej. Standardy Tajwanu uznawane są za porównywalne z krajami objętymi Porozumieniem w sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej (TRIPS).
System zamówień publicznych
Chociaż Tajwan jest sygnatariuszem porozumienia w sprawie zamówień publicznych (WTO GPA), które zaczęło obowiązywać w lipcu 2009 r., to jednak wciąż ocenia się, że tajwańskie procedury przetargowe są nieprzejrzyste, a nakładane na zagraniczne przedsiębiorstwa ograniczenia często dyskwalifikują je już na starcie. Wiele z przeprowadzanych przetargów jest de facto całkowicie niedostępnych dla przedsiębiorstw spoza Tajwanu. Problematyczny jest także krótki okres następujący od opublikowania ogłoszenia przetargowego do zamknięcia procedur aplikacyjnych oraz fakt, że ogłoszenia publikowane są najczęściej jedynie w języku chińskim.
- Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB
Tajwan, którego gospodarka w większości oparta jest na eksporcie, należy do tzw. nowo uprzemysłowionych gospodarek o wysokiej dynamice wzrostu. Ponieważ wyspa uboga jest w zasoby naturalne, rdzeniem produkcji przemysłowej są towary, których wytworzenie wymaga wysoce wyszkolonej siły roboczej oraz specjalistycznego know-how.
Rolnictwo stanowi znikomą część eksportu Tajwanu (udział rolnictwa w PKB wyniósł w Q3 2024 r. 1,42%). Uprawia się najczęściej ryż, słodkie ziemniaki, kukurydzę, orzechy arachidowe, trzcinę cukrową, owoce tropikalne, warzywa, soję oraz herbatę. Dochodową grupą produktów rolniczych są również orzechy palmy arekowej, tzw. betel (popularna na Tajwanie używka).
Sektor usług jest wysoko rozwinięty (w Q3 2024 r. miał on 56,66% udziału w PKB Tajwanu). Głównymi rodzajami usług są usługi handlowe oraz finansowe, ubezpieczeniowe i obrotu nieruchomościami.
W Q3 2024 r. przemysł stanowił 42,02% PKB. Zauważalna jest tendencja do stopniowego wzrostu udziału przemysłu w krajowym produkcie brutto, głównie kosztem sektora usług. W strukturze eksportu daje się zauważyć bezwzględną dominację produktów wysokiej technologii, głównie tzw. „3C” (Computers, Communications, Consumer-Electronics). Tajwan przoduje w świecie m.in. w produkcji pamięci ROM, Cable CPE, notebooków, płyt głównych, przenośnych urządzeń nawigacyjnych, urządzeń WLAN, urządzeń DSL CPE, monitorów LCD, dysków optycznych, komputerów stacjonarnych, włókien szklanych i wielu innych. Niezwykle rozwiniętym sektorem jest również sektor włókien o specjalnym przeznaczeniu, takich jak np. włókna szklane, włókna węglowe, nylon i neopren.
W ostatnich dwóch dekadach informatyka i elektronika stały się głównymi siłami napędowymi gospodarki wyspy. Sektory elektroniczne rozwijały się początkowo na bazie OEM (Original Equipment Manufacturer), co oznaczało, że przemysł tajwański wytwarzał modele zaprojektowane przez wielkie koncerny międzynarodowe, a następnie sprzedawał je pod ich markami. Firmy tajwańskie z czasem w dużej mierze przekształciły się w producentów ODM (Original Design Manufacturer), oferując coraz więcej modeli opartych na lokalnych pomysłach innowacyjnych. Poza kilkunastoma dużymi korporacjami takimi jak Acer, ASUS, HTC oraz MSI, produkcja w trybie OEM wciąż jest rdzeniem działalności małych i średnich przedsiębiorstw. Dzielą one swoją produkcję na dobra wysokiej klasy wyprodukowane na Tajwanie oraz na produkcję masową realizowaną na terenie Chin. Ze względu na niski standard ochrony praw autorskich oraz własności intelektualnej w ChRL, przedsiębiorstwa tajwańskie produkujące w trybie ODM, utrzymują niemal całą produkcję zaawansowaną technologicznie na Tajwanie. Szacuje się, że Tajwan produkuje ok. 60% wszystkich półprzewodników, w tym 80-90% tych najbardziej zaawansowanych technologicznie.
Tajwan posiada również dobrze rozwinięty przemysł metalurgiczny, w tym lekkich stopów aluminium, które wykorzystywane są przez miejscowe przedsiębiorstwa wytwarzające rowery i ich części (Tajwan jest krajem wytwarzającym najwięcej dóbr związanych z rynkiem rowerów: firmy GIANT i Merida wspólnie posiadają ponad 10% światowego rynku gotowych rowerów; GIANT jest największym światowym producentem posiadającym samodzielnie 7% światowego rynku.) oraz koła samochodowe. Rozwinięty jest także sektor urządzeń precyzyjnych (w tym wycinarek sterowanych numerycznie CNC) oraz maszyn przemysłowych.
Jednymi z najbardziej znanych przedsiębiorstw tajwańskich są ASUS, Acer, BENQ produkujące sprzęt komputerowy, HTC zajmujące się produkcją urządzeń mobilnych oraz GIANT i Merida, będące czołowymi producentami rowerów. Jednym z największych przedsiębiorstw tajwańskich jest Hon Hai Precision Industries (znana również pod nazwą handlową Foxconn), którego większość produktów jest wytwarzana w systemie OEM dla firm takich jak Dell, Apple, Sony, HP, IBM oraz Nokia.
- Polityka kursowa
Od 1949 r. oficjalną walutą Tajwanu jest Nowy Dolar Tajwański (TWD). W obiegu znajdują się monety o nominałach 1, 5, 10, 20, 50 dolarów tajwańskich oraz banknoty 100, 200, 500, 1000 oraz 2000 TWD. Wymiana walut odbywa się przede wszystkim w ramach systemu bankowego.
Według danych tajwańskiego Banku Centralnego średnioroczny kurs wymiany dolara tajwańskiego do dolara amerykańskiego za lata ubiegłe wynosił odpowiednio 30.44 (2017), 29.95 (2018), 30,92 (2019), 29,57 (2020), 28,02 (2021), 29,77 (2022), 31,15 (2023), 32,10 (2024)[1].
[1] Źródło danych: Bank Centralny Tajwanu.
Kurs wymiany Nowego Dolara Tajwańskiego (powszechnie na Tajwanie zapisywanego skrótem NTD, jednak w nomenklaturze międzybankowej, w tym w notowaniach NBP – funkcjonującego pod skrótem TWD) jest relatywnie stabilny ze wskazaniem na aprecjację, co ma związek z dobrymi wynikami tajwańskiego eksportu. Nie należy do walut kluczowych dla międzynarodowego rynku walutowego – przeważnie podąża on za USD oraz za japońskim jenem (JPY).
- Surowce i technologie krytyczne
Poza bogatymi złożami marmuru oraz surowców skalnych używanych do produkcji materiałów budowlanych, Tajwan nie posiada znaczących gospodarczo złóż innych surowców mineralnych. Blisko 55% terytorium Tajwanu jest zalesione (głównie są to tereny górskie), 24% to grunty orne, a około 5% to tereny pastwiskowe. Praktycznie całość surowców energetycznych jest importowana.
- Stan infrastruktury
Główne miasta umieszczone są po zachodniej stronie Tajwanu, wzdłuż wybrzeża Cieśniny Tajwańskiej, co znacząco ułatwiło rozwój infrastruktury lądowej. Sama Cieśnina jest kluczowym szlakiem morskim Pacyfiku, łączącym Azję Wschodnią z rynkami Europy, Afryki i Azji Płd. i Zach. Wody te posiadają znaczenie strategiczne dla gospodarek Azji Wsch., w tym także Chin.
W 2006 roku na Tajwanie zakończona została realizacja dwóch wieloletnich projektów, z których jeden dotyczył Szybkich Kolei Tajwańskich (THSR), w tym specjalnie wybudowanej trasy łączącej Tajpej z leżącym na południu miastem Kaohsiung, o łącznej długości 360 km (czas przejazdu pomiędzy stolicą a Kaohsiung wynosi 1 godz. 36 min). Wszystkie główne miasta zachodniego wybrzeża Tajwanu podłączone są do tej trasy. Całkowity koszt inwestycji wyniósł ok. 14 mld USD. Istnieją również inne rozbudowane połączenia kolejowe. Poza koleją popularne są też autobusy, które przez całą dobę kursują pomiędzy wszystkimi głównymi ośrodkami miejskimi. Stan infrastruktury na Tajwanie można ocenić jako dobry, choć jest ona narażona na liczne katastrofy naturalne (przede wszystkim trzęsienia ziemi i tajfuny), np. w kwietniu 2024 r. trzęsienie ziemi w Hualien doprowadziło do zamknięcia jednej z niewielu dróg łączących wschodnią i zachodnią część wyspy.
Drugim ze zrealizowanych projektów infrastrukturalnych było oddanie do użytku po 15 latach budowy drugiego najdłuższego w Azji (12,8 km) i piątego na świecie tunelu Hsuehshan przeznaczonego dla ruchu kołowego. Tunel ten skrócił czas przejazdu ze stolicy do miasta Yilan o ok. 90 min (ze 130 do 40 min), co w znaczący sposób usprawniło transport pomiędzy stolicą a wschodnim wybrzeżem. Głównymi drogami Tajwanu są autostrady nr 1 oraz nr 3, łączące stolicę Tajpej na północy z Kaohsiung na południu. Istnieją również liczne wewnętrzne połączenia lotnicze, także z mniejszymi wyspami otaczającymi Tajwan.
Przejścia graniczne znajdują się w głównych portach lotniczych (Tajpej Songshan, Taoyuan, Taichung oraz Kaohsiung) oraz portach morskich (Kaohsiung i Keelung), do których zawijają również transoceaniczne statki wycieczkowe.
- Kalendarz dni wolnych od pracy
2025 |
Święto |
|
1 stycznia |
Dzień Proklamowania Republiki Chińskiej |
|
28 stycznia |
Wigilia Chińskiego Nowego Roku |
|
27 stycznia – 2 lutego |
Chiński Nowy Rok |
|
28 lutego |
Dzień Pamięci 28 Lutego / Dzień Pokoju |
|
3-4 kwietnia |
Dzień Dziecka/Święto czyszczenia grobów |
|
1 maja |
Święto Pracy |
|
30 maja |
Święto Smoczych Łodzi |
|
6 października |
Święto Środka Jesieni |
|
10 października |
Święto Narodowe |
Pełen wykaz dni ustawowo wolnych od pracy znajduje się na stronie Biura Polskiego w Tajpej www.poland.tw pod zagadnieniem Dni Wolne w zakładce Biuro.
Podstawowe dane makroekonomiczne
Podstawowe dane makroekonomiczne[1] |
|||
2023 |
2024 (prognoza) |
2025 (prognoza) |
|
PKB nominalne (USD, ceny bieżące) |
755,67 mld |
775,01 mld |
814,43 mld |
PKB (USD PPP) |
1,73 bln |
1,84 bln |
1,92 bln |
Stopa wzrostu PKB (realna) |
1,31% |
4,30% |
3,29% |
PKB per capita (USD, nominalne) |
32 404 |
33 233 |
34 924 |
PKB per capita (USD, PPP) |
74 408 |
79 031 |
82 614 |
Stopa inflacji (CPI) |
2,7% |
2,3% |
1,9% |
Stopa bezrobocia |
3,7% |
3,7% |
3,7% |
Rating kredytowy Fitch / Moody's / S&P[2] |
AA-/Aa3/AA- |
||
Deficyt budżetowy (% PKB) |
-2,5% |
-0,8% |
-0,9% |
Dług publiczny (% PKB) |
29,1% |
26,4% |
24,2% |
Źródło danych: [1]IMF, [2]CIA World Factbook.
Dane demograficzne
Dane demograficzne (aktualne) |
|
Liczba ludności (w tys.)[1] |
23 396 049 |
Siła robocza (mln, dane krajowe)[2] |
11 986 |
Rozmiar klasy średniej (% populacji)[3] |
29-32% |
Poziom ubóstwa (% populacji żyjącej poniżej progu ubóstwa)[4] |
1,12% |
Współczynnik Giniego[5] |
0,35 |
Współczynnik HDI[6] |
0,925 |
Źródło danych: [1]DGBAS, [2]MOL, [3]NDC (dane za 2004-2020), [4]MOHW, [5]NDC, [6]NS.
Handel zagraniczny i inwestycje
- Najważniejsi partnerzy handlowi
W 2024 r. (styczeń-listopad) pod względem importu najważniejszymi partnerami Tajwanu były Chiny (73,10 mld USD), USA (42,85 mld USD), Japonia (41,74 mld USD), Korea Południowa (39,02 mld USD) a z krajów Unii Europejskiej (31,53 mld USD): 1. Niemcy (12,46 mld USD), 2. Niderlandy (4,27 mld USD) i 3. Francja (4,15 mld USD). Kolejne miejsca zajęły 4. Włochy, 5. Hiszpania, 6. Belgia, 7. Irlandia, 8. Dania, 9. Austria, 10. Szwecja, 11. Czechy i 12. Polska (381 mln; +10% r/r).
Pod względem eksportu były to Chiny (136,79 mld USD), USA (101,5 mld) i kraje ASEAN (78,88 mld USD). Wartość eksportu do EU wyniosła 30,88 mld USD, z czego największą część stanowią tu 1. Niderlandy (9 mld USD) i 2. Niemcy (6,27 mld). Na kolejnych miejscach uplasowały się 3. Włochy, 4. Belgia, 5. Czechy, 6. Francja i 7. Polska (1,515 mld USD; +20% r/r).
Źródło danych: MOEA.
- Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe
Kategoria |
Wartość eksportu (mld USD, 2024) |
Udział w eksporcie |
Maszyny i urządzenia elektryczne |
347,6 |
73% |
Metale nieszlachetne i artykuły z metali nieszlachetnych |
28,5 |
6% |
Tworzywa sztuczne i artykuły z nich; Kauczuk i artykuły z kauczuku |
19,5 |
4,1% |
Chemikalia |
18,2 |
3,8% |
Produkty mineralne |
13,9 |
2,9% |
Przyrządy optyczne, precyzyjne i zegarki; Instrumenty muzyczne |
11,5 |
2,4% |
Pojazdy, statki powietrzne i jednostki pływające oraz sprzęt transportowy |
10,8 |
2,2% |
Tekstylia i artykuły tekstylne |
6,7 |
1,4% |
Kategoria |
Wartość importu (mld USD, 2024) |
Udział w imporcie |
Maszyny i urządzenia elektryczne |
189,3 |
48% |
Produkty mineralne |
58,4 |
14,8% |
Chemikalia |
29,4 |
7,4% |
Metale nieszlachetne i artykuły z metali nieszlachetnych |
26,4 |
6,6% |
Przyrządy optyczne, precyzyjne i zegarki; Instrumenty muzyczne |
17,2 |
4,3% |
Pojazdy, statki powietrzne i jednostki pływające oraz sprzęt transportowy |
16 |
4% |
Źródło: MOF.
- Główni inwestorzy
Najważniejsze tajwańskie firmy inwestujące za granicą to głównie liderzy branży technologicznej i finansowej, takie jak TSMC (globalny lider branży półprzewodników, inwestycje w Japonii, USA i Europie), Foxconn (znany też jako Hon Hai Precision, inwestycje w Meksyku, Indiach, Wietnamie), MediaTek, Acer, ASUS, Delta Electronics, Pegatron czy wiele tajwańskich banków (Cathay Financial, Fubon Financial, CTBC Bank) rozwijających swoją działalność w krajach tzw. Nowej Polityki Południowej (Azja Południowa, Południowo-Wschodnia, Australia i Nowa Zelandia).
- Główne kierunki inwestycji zagranicznych
Łączna wartość zatwierdzonych inwestycji w 2024 r. wyniosła 44,25 mld USD (+94% r/r; dane za styczeń-listopad), w których największy udział miało USA (14,06 mld USD, +45,9% r/r), Singapur (5,79 mld USD; +150,7% r/r), Japonia (5,48 mld USD, +2482,7% r/r) czy Chiny (3,6 mld USD, +21,6% r/r; głównie Jiangsu, Fujian i Zhejiang). Jednocześnie spada wartość zagranicznych inwestycji na Tajwanie (od stycznia do listopada 2024 r. łączna ich wartość wyniosła 7,2 mld USD; -32,8% r/r) oraz zatwierdzonych tajwańskich inwestycji w Chinach, które w 2024 r. wyniosły 8% całości, podczas gdy w poprzednich latach było to odpowiednio 13% (2023), 55,5% (2022), 48,3% (2021), 53,6% (2020). Długotrwały i wyraźny spadek dotyczy także wartości nominalnej – 5,9 mld USD (2020), 5,8 mld USD (2021), 5 mld USD (2022), 3 mld USD (2023).
Źródło danych: MOEA.
Udział w inicjatywach i organizacjach wielostronnych o charakterze gospodarczym
W 1971 r. Tajwan został wykluczony z ONZ oraz pozbawiony członkostwa w Międzynarodowym Funduszu Walutowym (1980 r.) i innych organizacjach systemu NZ.
Obecnie Tajwan jest członkiem następujących organizacji międzynarodowych:
- Światowa Organizacja Handlu (WTO; 2002) – pod nazwą „Wydzielony obszar celny Tajwanu, Peskadorów, wysp Kinmen i Matsu”,
- Azjatycki Bank Rozwoju (ADB) – pod nazwą „Tajpej, Chiny”,
- Układ o Współpracy Gospodarczej Azji i rejonu Pacyfiku (APEC) – pod nazwą „Chińskie Tajpej”,
- Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl) – pod nazwą „Chińskie Tajpej”.
Ponadto, władze w Tajpej zawarły dwustronne umowy m.in. o ochronie inwestycji, o unikaniu podwójnego opodatkowania, o ochronie praw autorskich, o współpracy na różnorakich polach – z licznymi państwami, w tym z państwami członkowskimi UE.
Tajwan podpisał również kilka porozumień o wolnym handlu – głównie z państwami, które utrzymują lub utrzymywały z nim stosunki dyplomatyczne (m.in. Honduras, Salwador, Gwatemala i Nikaragua – wartość eksportu do tych krajów wynosi jednak zaledwie ok. 1% tajwańskiego eksportu ogółem i są to głównie produkty rolnicze), a także z Singapurem i z Nową Zelandią (2013). W 2023 r. Stany Zjednoczone i Tajwan podpisały dokument ,,U.S. – Taiwan Initiative on 21st Century Trade First Agreement” (,,Inicjatywa USA-Tajwan w sprawie handlu w XXI wieku”) mający na celu ułatwienie i pogłębienie dwustronnej wymiany handlowej.
Pozycja w rankingach
Pozycja kraju w rankingach |
||
|
pkt |
pozycja |
Corruption Perception Index (Transparency International) |
67 |
28 |
Global Innovation Index (World Intellectual Property Organization) |
b.d. |
b.d. |
Economic Freedom Index (Heritage Foundation) |
80 |
4 |
Relacje dwustronne
- Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne
Wymiana handlowa Tajwanu z Polską (dane tajwańskie; mln USD):
|
2022 |
2023 |
2024 |
Eksport |
1291 |
1422 |
1633 |
Import |
432 |
406 |
422 |
Obroty |
1723 |
1828 |
2076 |
Saldo |
859 |
1016 |
-1190 |
Źródło danych: MOEA.
Wymiana handlowa Polski z Tajwanem (dane polskie; mln USD):
|
2021 |
2022 |
2023 |
Eksport |
180 |
257 |
231 |
Import |
1464 |
1763 |
1639 |
Obroty |
1644 |
2020 |
1870 |
Saldo |
-1284 |
-1506 |
-1408 |
Źródło danych: GUS.
Wzajemne inwestycje
W Polsce obecnych jest ponad 40 firm z kapitałem tajwańskim – strona tajwańska ocenia, że bezpośrednie inwestycje tajwańskie wynoszą ok. 100 mln USD, i że generują ok. 3000 miejsc pracy. Nie odnotowano istotnych bezpośrednich inwestycji zagranicznych z Polski na Tajwanie (oficjalne dane tajwańskie podają, że w ostatnich latach kwota ta nie przekroczyła 150 tys. USD). Według statystyk tajwańskich skumulowane inwestycje Tajwanu w Polsce w latach 1952–2022 wyniosły 4682 mln USD.
Obecnie trwają intensywne prace nad dalszym rozwojem współpracy technologicznej. W maju 2022 r. wiceminister gospodarki G. Piechowiak odwiedził Tajwan a podczas jego wizyty podpisano Memorandum of Understanding między Siecią Badawczą Łukasiewicz, Taiwan Electrical and Electronic Manufacturers' Association (TEEMA) oraz Industrial Technology Research Institute (ITRI). Od września 2022 r. funkcjonuje polsko-tajwańska grupa robocza ds. półprzewodników, której zadaniem jest wspieranie dwustronnej współpracy w dziedzinie mikroelektroniki, a od kwietnia 2024 r. polsko-tajwańska grupa robocza ds. współpracy wodorowej. We wrześniu 2023 r. Polska zorganizowała stoisko narodowe na Semicon Taiwan – największych targach półprzewodnikowych na Tajwanie, podczas których obecnych było 7 polskich firm (CEZAMAT, Digital Core Design, Ensemble3, Fluence Technology, QNA, Vigo Photonics, XTPL). Polskie stoisko narodowe zostało ponownie zorganizowane podczas targów Semicon w 2024 r.
Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług
Poza sektorem teleinformatycznym, chłonącym wszelkie inwestycje oraz kadrę inżynierską z zagranicy, Tajwan jest stosunkowo zamkniętym rynkiem, wymagającym dużych nakładów finansowych i zaufanych partnerów lokalnych w celu skutecznego prowadzenia biznesu, zwłaszcza w sektorze usług. Niemniej jednak sytuacja zaczyna się zmieniać, trwają prace nad znaczącymi reformami deregulacyjnymi w wielu sektorach gospodarki (co wymusza m.in. obecność Tajwanu w WTO, ale także strategia pozyskiwania tzw. talentów z zagranicy).
Pomimo, iż Tajwan jest rozwiniętą gospodarką rynkową, szereg lokalnych uregulowań prawnych w skuteczny sposób utrudnia import dóbr z krajów UE jak i z innych regionów świata. Jedną z największych niedogodności jest brak uznawania wielu norm międzynarodowych, w tym także norm kontrolnych UE. Powoduje to konieczność czasochłonnego przeprowadzania wszystkich niezbędnych badań i procedur certyfikacyjnych w instytucjach tajwańskich (wyjątek stanowią surowce oraz komponenty niezbędne do prowadzonej na wyspie produkcji). Według tajwańskiego Departamentu Celnego około tysiąca produktów podlega zwolnieniu z opłat celnych. Istnieją także specjalne bezcłowe strefy handlowe w pobliżu portów oraz lotnisk, służące do produkcji reeksportowej. Produkty obłożone najwyższymi taryfami celnymi obok produktów rolnych to tekstylia, pojazdy mechaniczne i alkohol, dla którego stawki wynoszą co najmniej 25%. Bardzo silnie chroniony jest rynek rolny Tajwanu – zarówno poprzez wysokie cła, jak i skomplikowane procedury fitosanitarne. W przypadku produktów spożywczych i rolnych instytucją zajmującą się dopuszczeniem do rynku są: Agencja Inspekcji Zdrowia Zwierząt i Roślin (Animal and Plant Health Inspection Agency) oraz Departament Zdrowia (Department of Health), a także Tajwańska Administracja ds. Żywności i Leków (Taiwan Food and Drug Administration). Agencje te publikują wymagania, jakie muszą być spełnione, aby import danego produktu na Tajwan był możliwy.
Nabywanie i wynajem nieruchomości
18 grudnia 2009 r. Polska została dodana do grupy krajów, których obywatele oraz podmioty prawne mogą swobodnie nabywać nieruchomości (bez konieczności posiadania karty stałego pobytu) na cele: mieszkalne, biurowe, sklepowe i magazynowe, tworzenie szpitali oraz kościołów, szkół dla obcokrajowców, cmentarzy oraz pod tereny inwestycyjne (wspierające realizację lokalnych projektów budowlanych). Na Tajwanie istnieje zakaz zakupu oraz wynajmu terenów leśnych, farm rybnych, terenów łowieckich, gruntów posiadających złoża surowców mineralnych, źródeł wodnych oraz terenów ufortyfikowanych i mających znaczenie militarne bądź znajdujących się na obszarach przygranicznych. W przypadku wynajmu nieruchomości zwyczajowo wymagane jest pozwolenie na pobyt, lecz niektórzy najemcy skłonni są wynająć nieruchomość osobom nieposiadającym wspomnianego dokumentu.
- Relacje z UE
Współpraca gospodarcza – zarówno handlowa, jak i inwestycyjna – między Unią Europejską a Tajwanem jest bardzo dobrze rozwinięta. Na podstawie dostępnych danych od stycznia do listopada 2024 r. wartość importu Tajwanu z krajów UE wyniosła 31,53 mld USD, co plasuje Unię Europejską na piątym miejscu wśród najważniejszych partnerów importowych Tajwanu. Głównymi dostawcami były Niemcy (12,46 mld USD), Niderlandy (4,27 mld USD) i Francja (4,15 mld USD). W tym samym okresie eksport Tajwanu do UE osiągnął wartość 30,88 mld USD, z czego największy udział miały Niderlandy (9 mld USD) i Niemcy (6,27 mld USD). Polska zajęła siódme miejsce z wartością importu z Tajwanu na poziomie 1,515 mld USD, co stanowi wzrost o 20% w porównaniu z poprzednim rokiem.
- Baza traktatowa
W związku z brakiem stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Tajwanem zasadniczo nie zawiera się umów międzynarodowych. Polska i Tajwan uzgodniły jednak porozumienie ws. unikania podwójnego opodatkowania.
Przydatne kontakty i linki
Przydatne kontakty i linki
Adresy stron władz wyspy:
Administracja Ochrony Środowiska (EPA): http://www.epa.gov.tw/en/
Bank Centralny: http://www.cbc.gov.tw/mp2.html
Agencja Inspekcji Zdrowia Zwierząt i Roślin: www.aphia.gov.tw/en/
Biuro ds. Własności Intelektualnej: http://www.tipo.gov.tw/mp.asp?mp=2
Ministerstwo Edukacji (MOE): http://english.moe.gov.tw/mp.asp?mp=1
Ministerstwo Finansów (MOF): http://www.mof.gov.tw/engWeb/mp.asp?mp=2
Ministerstwo Spraw Gospodarczych (MOEA): http://www.moea.gov.tw/Mns/english/home/English.aspx
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (MOI): http://www.moi.gov.tw/english/index.aspx
Ministerstwo Sprawiedliwości (MOJ): http://www.moj.gov.tw/mp095.html
Ministerstwo Spraw Zagranicznych (MOFA): http://www.mofa.gov.tw/en/default.html
Ministerstwo Transportu i Komunikacji (MOTC): http://www.motc.gov.tw/en/index.jsp
Prezydent: http://english.president.gov.tw/
Rada Rozwoju Narodowego (NDC) http://www.ndc.gov.tw/encontent/
Rada Rolnictwa Yuanu Wykonawczego (COA): http://eng.coa.gov.tw/index.php
Portal władz Tajwanu: http://www.taiwan.gov.tw/mp.asp?mp=999
Yuan Legislacyjny (parlament): http://www.ly.gov.tw/en/innerIndex.action
Yuan Wykonawczy: http://www.ey.gov.tw/en/
Yuan Sądowniczy: http://www.judicial.gov.tw/en/
Yuan Kontrolny: http://www.cy.gov.tw/mp.asp?mp=21
Strony o charakterze gospodarczym:
Invest In Taiwan: http://investintaiwan.nat.gov.tw/eng/main.jsp
Instytut Rozwoju Technologii Przemysłowych: https://www.itri.org.tw/eng/
Park Naukowy Hsinchu: http://www.sipa.gov.tw/english/index.jsp
Tajwańska Rada Rozwoju Handlu Zagranicznego (TAITRA): http://www.taitra.com.tw/index.asp
Urząd Statystyczny: http://eng.stat.gov.tw/mp.asp?mp=5
Związek Arbitrażowy Tajwanu: http://www.arbitration.org.tw/english/index.html
Transport:
Port lotniczy Taipei (TPE – Taoyuan Int.): http://www.taoyuan-airport.com/english/Index/
Port morski w Kaohsiung: http://kh.twport.com.tw/en/
Tajwańskie Szybkie Koleje: http://www.thsrc.com.tw/en/?lc=en
Koleje Tajwańskie: http://www.railway.gov.tw/en/
Prasa anglojęzyczna:
Taipei Times: http://www.taipeitimes.com/
The China Post: http://www.chinapost.com.tw/
Focus Taiwan News Channel: http://focustaiwan.tw/
Inne:
Program „Working Holiday” na Tajwanie: http://www.youthtaiwan.net/WorkingHolidayen/
Data aktualizacji: 13 lutego 2025